اگر می‌خواهید با کسی که به نجوم علاقه دارد سر صحبت را باز کنید، کافی است وقتی زیر آسمان شب قدم می‌زنید از او درباره ستاره‌ها و تلسکوپ بپرسید. بدون‌شک اصطلاح‌هایی مثل نیوتنی و 6 اینچی به گوشتان خواهد خورد. تا انتهای مقاله مبانی تماشای ستارگان تلسکوپ و آسمان شب با ما همراه باشید.

تاریخچه کوتاه تلسکوپ

تلسکوپ‌ها کمک قابل‌توجهی به پیشبرد دانش ما درباره کیهان کرده‌اند. یکی از رویدادهای مهم این حوزه جایگزین شدن تلسکوپ‌های شکستی با مدل‌های بازتابی‌ بوده است. در ابتدا مدل‌های شکستی که از عدسی برای جمع‌آوری و متمرکز کردن نور استفاده می‌کنند، غالب بودند. با گذشت زمان و آشکار شدن محدودیت آن‌ها، شدانشمندان شروع به طراحی و توسعه مدل‌های دیگر کردند.

اختراع تلسکوپ‌های بازتابی که از آینه‌های منحنی برای جمع‌آوری و متمرکز کردن نور استفاده می‌کنند، پیشرفت بزرگی بود. اسحاق نیوتن کسی بود که اولین تلسکوپ بازتابی را در اواخر قرن هفدهم توسعه داد. تلسکوپ‌های بازتابی چند مزیت نسبت به مدل‌های شکستی دارند، از جمله از بین بردن انحراف رنگی و دیافراگم‌های بزرگ‌تر که قابلیت آن‌ها را برای جمع‌آوری نور افزایش می‌دهد.

مدل کاسگرین که به افتخار «لوران کاسگرین» نام‌گذاری شده است، پیشرفت قابل‌توجهی در تلسکوپ‌های بازتابی بود و امکان ساخت ابزارهای بزرگ‌تر و قدرتمندتر را فراهم کرد. گذار از مدل‌های شکستی به بازتابی راه را برای تماشای جزئیات بی‌نظیر اجرام آسمانی با وضوح بالا هموار کرد و منجر به فرصت‌های جدیدی برای اکتشاف‌های علمی شد. توسعه و پیشرفت پیوسته فناوری نویدبخش آینده‌ای هیجان‌انگیز برای تلسکوپ‌ها و اکتشاف‌های آتی است.

دیافراگم

قطر آینه اصلی تلسکوپ یا عدسی اصلی که برحسب اینچ اندازه‌گیری می‌شود، به‌عنوان دیافراگم شناخته می‌شود. دیافراگم در ابزارهای 4 اینچی یا بزرگ‌تر با اینچ و در ابزارهای کوچک‌تر با میلی‌متر مشخص می‌شود. بنابراین وقتی می‌گوییم 6 اینچی، منظور این است که قطر آینه اصلی تلسکوپ 6 اینچ است.

دیافراگم توانایی تلسکوپ را در جمع‌آوری نور مشخص می‌کند. هرچه دیافراگم بزرگ‌تر باشد، تلسکوپ نور بیشتری می‌گیرد و جزئیات ریزتری را نشان می‌دهد. مثلا، تلسکوپ 8 اینچی قادر است دو برابر یک مدل 6 اینچی نور جمع‌آوری کند. این بدان معنا است که می‌توانید چیزهای بیشتری به‌ویژه اجرام کم‌نورتر مانند کهکشان‌ها را ببینید.

انواع تلسکوپ

انتخاب تلسکوپ یک تصمیم شخصی است که به خواسته‌ها و نیازها و همچنین عواملی مانند آلودگی نوری بستگی دارد. تلسکوپ‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای اهداف و مشاهده‌های خاص طراحی شده‌اند، از جمله تلسکوپ‌های نوری، رادیویی، مادون قرمز، اشعه ایکس و فرابنفش.

تلسکوپ‌های نوری، مانند مدل‌های شکستی و بازتابی، از نور مرئی برای ثبت تصویر اجرام آسمانی استفاده می‌کنند. آن‌ها ما را قادر می‎کنند تا به گستره وسیع کیهان خیره شویم و زیبایی و شگفتی کهکشان‌های دوردست، سحابی‌ها و سایر پدیده‌های نجومی را ببینیم.

تلسکوپ‌ها نقش مهمی در نجوم دارند و به دانشمندان و علاقه‌مندان نجوم اجازه می‌دهند جهان را فراتر از آنچه با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است مطالعه و درک کنند. تلسکوپ‌ها را می‌توان به‌طور کلی به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

1. تلسکوپ‌های بازتابی

مدل‌های بازتابی یک آینه اصلی دارند که نور را جمع‌آوری می‌کند و آن را به سمت آینه ثانویه منعکس می‌کند. آینه ثانویه سپس نور را به چشمی یا دوربین هدایت می‌کند. این تلسکوپ‌ها با دیافراگم‌های بزرگ‌تر و قابلیت‌ جمع‌آوری نور بهبودیافته، کیفیت و وضوح تصویر استثنایی را ارائه می‌کنند. علاوه‌بر این، مدل‌های بازتابی فشرده‌تر و قابل‌حمل‌تر از مدل‌های شکستی مشابه هستند و گزینه ایده‌آلی برای ستاره‌شناسان مبتدی محسوب می‌شوند.

2. تلسکوپ‌های شکستی

مدل‌های شکستی از عدسی برای جمع‌آوری و متمرکز کردن نور در چشمی یا دوربین استفاده می‌کنند. یکی از قابل‌توجه‌ترین جنبه‌های این تلسکوپ‌ها توانایی آن‌ها در آشکار کردن شگفتی‌های پنهان جهان است. آن‌ها درک ما را از جهان هستی متحول کرده‌اند و این امکان را فراهم کرده‌اند که اجرام و پدیده‌هایی را که با چشم غیرمسلح نامرئی هستند، کاوش کنیم.